PART 6-a AUDIO MIXING CONSOLES

Fiesta na sa Baranggay Tagay, magkakaroon ng programa sa Plaza. May darating daw na artista, tapos kakanta pa si Meyor, bukod pa sa isang banda na inimbitahang tumugtog. Magiging busy na naman ang opisina ni Kapitan.

Kung nagtatrabaho ka sa baranggay at ikaw ang naatasang mag-handle sa pag setup at paghanda ng stage, paanong paghahanda ang gagawin mo?

Hhhmmm... merong sound system sa bodega at may budget din daw para sa gamit na kailangan pang bilihin. Anu-ano ba ang kakailanganin para sa pag-setup ng ganitong klase ng event?

Isa-isahin natin.

Syempre meron dyang mga mikropono, mga instrumento at pati na rin yung CD player kung saan tayo magpapatugtog. Halimbawang tatlong tao ang may hawak ng mikropono, papano kung ang isa ay may malakas na boses at ang isa naman ay merong napakahinang boses? Punta ka sa stage at bulungan mo yung may malakas ang boses. Sabihin mo, "Huy, baka gusto mong hinaan yung boses mo?" Tapos, mag-ready ka na rin kasi baka bukas sipain ka na sa trabaho mo.

Syempre hindi mo gagawin yun, lalo't mahirap humanap ng trabaho ngayon. Dapat meron kang "Mixing Console" o kaya "Audio Mixer" Ito ang pag-uusapan natin ngayon, ano at papano ang pag-gamit nito.

Sa ngayon, naka-classify ang Audio Mixer sa dalawang uri, ang "Analog Mixer" at ang "Digital Mixer". Wag kayong malito sa isa pang mixer, yung San Mig Coffee Mixer, dahil hindi yan kasali sa pag-uusapan natin at hindi rin yan audio mixer.

Ito ang halimbawa ng isang "Analog Mixer" o "Analog Mixing Console":

Allen & Heath ZED24

Ito naman ang halimbawa ng Digital Mixing Console:

Allen & Heath GLD-112

Maraming klase at maraming modelo ng Mixing Consoles, iba-ibang brand at iba-ibang features. Pero iisa lang ang function nito. Yun ay ang mag-timpla ng tunog na manggagaling sa mikropono, instrumento at alinmang sound-producing device.

Isa-isahin natin ang kaibahan ng dalawang klase ng mixers:

1. Signal Conversion - Ang Analog mixer ay tumatanggap ng "electrical signal" o "boltahe" mula sa mikropono o anumang input device at direktang nilalabas ito papunta sa amplifier at sa speaker. Samantalang ang Digital Mixing Console naman ay tumatanggap ng "electrical signal" mula sa source at kailangan pang i-convert ito sa digital signal (ADC Analog to Digital Conversion) para maintindihan ng Central Processor (binary digits). Ang Processor ang nagsisilbing pinaka-utak ng isang Digital Console. Kapag na-process na ang tunog ay kailangan ulit i-convert ito sa electrical signal/voltage (DAC - Digital to Analog Conversion) bago ipadala sa amplifier at sa speakers.

Kung mapapansin ninyo, mas mahaba ang prosesong kailangang gawin ng isang digital mixing console kumpara sa Analog. Dito nagkakaroon ng "millisecond " na delay ang audio signal bago ito lumabas sa speakers. Ito ang tinatawag na "Latency". Kaya minsan, kung gumagamit ka ng "In-ear monitor", mapapansin mong parang nahuhuli ng konti ang boses mo sa lumalabas sa ear phones mo. Sa Analog consoles ay hindi nararanasan ang "Latency", dahil walang delay na nagaganap sa pag process ng electrical signal dito.

2. Electrical Noise - dahil electrical current and tumatakbo sa circuit ng isang analog mixing console, mas prone ito sa "electrical noise". Kung hindi maganda ang pagkaka-disenyo ng isang analog mixer, maaaring mag-produce ito ng buzzing o humming sa tunog na lumalabas dito. Sa Digital Console naman, hindi ito nangyayari dahil ang signal na dumadaloy sa circuit nito ay digital signal.

3. Compact - Isang magandang advantage ng Digital Console ay ang pagiging "compact" nito. Ang isang analog console ay maaaring magkaroon ng "built-in digital effects" o yung tinatawag na "echo" at "reverb". Pero ang Digital Console naman ay maaaring magtaglay ng mas maraming uri ng effects kumpara sa analog. Ang signal processors na kadalasang kinakailangan sa Analog Mixing console ay mailalagay na sa software ng isang Digital Console.

Ito ang halimbawa ng "Signal Processors" na kadalasang ginagamit sa isang Analog Mixer:

Audio Rack

Maliban dun sa tatlong Amplifiers na nasa ibaba, ang equalizers, effect processors, compressors at limiters ay maaari nang pagsamahin sa loob ng isang Digital Console. Dito, malaking space ang natitipid kung gagamit ng digital. Magiging mas madali din itong buhatin at i-setup sa mga pagkakataong madalian.

4. Convenience - sa digital console, maaaring i-save ang settings ng bawat mix at pwede itong ilagay sa isang flash drive na maaaring gamitin sa ibang araw. Samantalang sa Analog Console, kailangang tandaan ang settings ng iyong mix upang magamit ulit ito sa mga katulad na pagkakataon.

5. Price - Syempre lamang ang Analog Mixer dito. Higit na mahal ang mga digital mixers kumpara sa analog, dahil na rin sa computer system nito at pagkakaroon ng sophisticated design at features. May ilang digital mixers na sinasabing umaabot ang halaga sa P37Million katulad ng Sony OXF-R3
source: http://www.dancetech.com/item.cfm?threadid=4299&lang=0

Sony OXF-R3

Paano gamitin ang isang Audio Mixing Console

Syempre bago tayo matuto gumamit ng Digital Console, kailangang malaman muna natin kung papaano gumagana ang counterpart nitong Analog Console. Papano nga ba ito nagsimula? Tara, balikan natin ang nakaraan.

Natapos ang ikalawang digmaang pandaigdig noong 1945 at naghain ng surrender letter ang Japan ika-2 ng Setyembre ng nasabi ring taon. Oh ha, naaalala ko pa. :) Tatlong taon makalipas ito, itinatag naman ni Willi Studder ang maliit na electronics factory sa Zurich, Switzerland. Dito nila ginagawa ang special high-voltage oscilloscopes, isang electronic test instrument na sumusukat sa iba't-ibang boltahe ng kuryente. Di naglaon, ang Studder company ay nag-focus sa Audio Technology at ginawa ang kauna-unahang audio mixer noong taong 1958 at pinangalanan itong Studder 69.

Dahil wala akong makitang picture ng Studder 69, ipapakita ko na lang sa inyo ang predecessor nito na "Studder 69-A"

Studder 69-A, ang unang Mixing Console (1958)

Sa paglipas ng panahon, na-develop ang audio mixer at naging moderno ang pag-gamit nito. Sa susunod na bahagi ng topic natin, tatalakayin ko kung papaano ginagamit ang isang analog mixing console.

PART 5: AUDIO EQUALIZER

Bago ang "hardware" topics natin, inisip ko munang talakayin ang mga theories at terminologies sa larangan ng Audio Acoustics. Katulad ng "reverberation", "sound pressure", "sound reflection", "acoustic absorption", "amplitude", etc., etc..Pero naisip ko rin na kung nasa isang classroom tayo at ito ang magiging topic ko, tiyak na tutulugan nyo ko. Lalo na sa mga baguhan na kating-kati nang humawak ng mga audio equipment, syempre gusto nating tumalon na agad sa pool at magtampisaw kahit hindi pa natin sinusukat kung malamig ang tubig o mainit, mababaw o malalim, amoy ihi o... di bale na nga.

Kaya, sige na nga, unahin ko munang ipaliwanag ang functions ng mga gagamitin natin kasabay na rin ng pagpapaliwanag sa konting acoustic lessons na kadikit nito. Kaya theories, tabi ka muna. hardware, come to mama.

Mas malamang sa hindi, nakakita na kayo nito:

Kung hindi pa, paki-check na lang kung saan ka nakatira, baka naman naiwan ka pa sa bundok ng Tiririt at hinahanap ang Ibong Adarna. Move on ka na, 'te, 2014 na. Hehehe...

Syempre joke lang yun.

Equalizer ang tawag dyan. Madalas makikita ito sa mga parties, concerts, stage activities at maging sa mga maliliit na pagtitipon na ginagamitan ng malalaki at maliliit na speakers. Meron ding mga virtual equalizers, katulad ng makikita mo sa Windows Operating system mo.

Ang maliliit na hinihilang pababa at tinutulak pataas ay tinatawag na "sliders". Basically, ang equalizer ay parang volume control ng tunog. Hilahin mong sagad pababa lahat ng sliders, mawawala ang tunog. Itulak mo naman pataas lahat ng sliders, lalakas ang tunog.

Pero, para saan pa 'to kung meron naman tayong "volume control"? Eh di dun na lang natin sa totoong "volume control" hinaan at lakasan ang tunog.

Tama naman, pero hindi kasi yun ang function ng equalizer kaya ito ginawa. Ginawa ang equalizer upang mapili natin kung anong frequency ang kailangan nating itaas at kailangan nating ibaba.

Bakit ganun? Bakit kailangan nating magtaas at magbaba ng mga frequencies?

Nabanggit ko sa naunang topic ko dito sa blog kung ano ang "Frequency". Minsan sa mga pagtitipon na ginagamitan ng microphone, nakakarinig tayo ng tinatawag na "Feedback". Ang feedback na ito ay ang resulta ng pagpasok ng tunog sa microphone, palabas ng speaker, pabalik ng microphone, palabas ng speaker, pabalik ng microphone ng paulit-ulit, ulit-ulit, ulit-ulit. At dahil sa paulit-ulit na paglabas-pasok ng tunog sa audio system, naa-amplify o napapalakas nito ang tunog na iyon. At ito ang tinatawag na "Feedback".

Kung tayo ang may hawak ng mikropono at nangyari sa atin ang feedback, naging natural reaction na natin na takpan ng kamay ang mikropono o ilayo ito sa speaker para huminto ang feedback. Tama rin naman. Dahil sa paglayo natin ng mic mula sa speaker, napuputol ang koneksyon ng tunog dito at tumitigil ang paglabas pasok nito sa dalawang audio equipment.

Ang mas epektibong paraan ng pagpatay ng feedback ay ang pag-gamit ng "Equalizer". Sa pagsasanay natin sa larangan ng sound engineering, minsan ay nakakabisado na natin ang pangalan ng mga frequencies. Halimbawa, ang sipol ng tren mula sa nakasanayan mong lugar ay nagtataglay ng 1000Hz o 1KHz, nakakabisado mo ito dahil sa araw-araw mo syang naririnig. Ganun din sa pagtimpla ng tunog sa Live Applications. Kung parati tayong nae-expose sa iba't-ibang uri ng feedback araw-araw, mas madalas ay nakakabisado natin ito.

Sa unang bugso pa lang ng feedback, awtomatik na ang daliri natin na hihila sa frequency ng slider pababa. Ito ang isa sa mga katangian ng isang audio engineer. Bagkus hindi naman kinakailangang makabisado natin lahat ng tunog, ang pagsasanay sa ganitong paraan ay malaking tulong na mapabilis at mapahusay pa ang pag-timpla natin nito.

Ang larawang nasa baba ay nagtataglay ng 15 na frequencies. Ito ay nagmumula sa 25Hz at nagtatapos sa 16,000Hz o 16KHz. Mula sa pinaka-malalim na tunog sa kaliwa, ang mga sliders papunta sa kanan ay nagtataglay naman ng tunog na patalas ng patalas.

Mapapansing dalawang set ng equalizers ang makikita sa larawan. Ito ang tinatawag na "stereo", merong Left at merong "Right". Parang to the left to the right, umikot ng sabay-sabay. Byebye suklay do the *bleep, bleep... ehe..

Left and Right kasi ang tawag kapag "stereo sound. Parang tenga ng normal na tao, meron left at merong right. So far, wala pa naman akong nakitang tao na may tenga sa middle kaya makuntento na muna tayo sa Stereo sound sa ngayon.

TIP:

Huwag na huwag gayahin ang ganitong setup ng equalizer:

"Smiley Face Curve" ang tawag namin dito. Dahil syempre, para syang naka-smile. At pag nakakakita ako ng ganitong setup, napapa-smile din ako. hehehe...

Kadalasang makikita ang ganitong position ng sliders sa mga equalizers ng Jeep at minsan sa mga audio system sa bahay-bahay. Wala namang masama kung gusto nila ang ganitong tunog, pero sa ganitong posisyon kasi, hindi natin nagagamit ng maayos ang mas magandang tunog ng speaker. Inaangat nito ang low frequencies ganundin ang high frequencies, samantalang pinapatay naman nito ang mid frequencies.

Sa pagtimpla ng equalizers, pumipili ako ng isang kanta o tugtog na kabisado ko na ang tunog. Yun ang pinapatugtog ko sa Sound System at pinapakinggan kung ano ang mga frequencies na hindi kailangan at yun ang hinihila ko paisa-isa. Sa isang set ng magandang speakers, hindi na kailangan pang mag-boost o mag-angat ng slider, kadalasan ay puro pababa lang ang ina-adjust dito. Sa pagkakataon naman na gumagamit ng hindi dekalidad na speakers, dun lang ako nag-aangat ng frequencies na sa tingin ko ay kailangang dagdagan.

Bukod sa pag-adjust ng tunog gamit ang isang kabisadong tugtog, ginagalaw din ang equalizer para patayin ang "huni" ng feedback. Sa pagkakataong marinig ang feedback, kapain ang pinaghihinalaang frequency at dahan-dahang iangat ito hanggang marinig ang katulad na tunog. Kapag nakuha na ang tunog na katulad ng feedback sa pamamagitan ng pag-boost o pag-angat ng slider, dahan-dahan naman itong ibaba hanggang sa mawala nang tuluyan ang feedback.

Tandaan, huwag galawin ang Stereo equalizer kung gustong i-adjust ang tunog ng isang mikropono. Gamitin ang semi-parametric equalizer na matatagpuan sa mixing board kung isang mic lang ang kailangang timplahin.

Semi-parametric equalizer? Ano na naman yan? Teka, ibang topic na yan. Tatalakayin din natin yan sa mga susunod na pag-aaral natin. Samantala, sana may natutunan kayo sa Audio Equalizer basics natin ngayon.

Until next reading, happy tweaking sa inyo. :)